SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İŞ BİRLİĞİ YAPMA DÜZEYLERİ İLE ÖRGÜTSEL GÜVEN DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİYİ İSTATİSTİKSEL AÇIDAN İNCELENMESİ
Bu çalışma 2020-2021 öğretim yılında bir ilde bulunan 14 ilköğretim okulunda görev yapan 178 sınıf öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile iş birliği yapma düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel güven düzeylerini belirlemek amacıyla Örgütsel Güven Ölçeği, iş birliği yapma düzeylerinin belirlenmesi amacıyla İşbirliği Ölçeği kullanılmıştır. Sınıf öğretmenlerin %38.8’i (69 kişi) kadın, %61.2’si (109 kişi) erkektir. Ayrıca sınıf öğretmenlerin %25.3’ü (45 kişi) yüksekokul, %34.8’i (62 kişi) fakülte, %39.9’u yüksek lisans eğitimi aldıkları görülmektedir.
Örgütsel güven ölçeği 26 madde ve müdüre, meslektaşlara, öğrencilere ve ailelere güven olmak üzere 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçek beşli likert tipinde ve beşli derecelendirme 1: Hiç katılmıyorum, 2: Az katılıyorum, 3: Orta derecede katılıyorum, 4: Çok katılıyorum, 5: Tamamen katılıyorum şeklinde sıralanmıştır. İş birliği ölçeği ise 26 madde ve müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği olmak üzere 3 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçek beşli likert tipinde ve beşli derecelendirme 1: Hiç katılmıyorum, 2: Az katılıyorum, 3: Orta derecede katılıyorum, 4: Çok katılıyorum, 5: Tamamen katılıyorum şeklinde sıralanmıştır.
Örgütsel güven ölçeği ve iş birliği ölçeğinden elde edilen verilerin normal dağılım varsayımı Kolmogorov-Smirnov testi kullanılarak incelenmiştir. İstatistiksel analizler sonucunda normal dağılım varsayımını sağlayan iki nicel ölçüm değerleri arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Korelasyon testi, normal dağılım varsayımını sağlamayan iki nicel ölçüm değerleri arasındaki ilişkiyi incelemek için Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin iş birliği yapmaları üzerinde etkili olan güven faktörlerinin etkisini incelemek için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır.
Araştırma kapsamında yapılan güvenilirlik analizleri sonucunda 26 maddelik örgütsel güven ölçeğin bütünü için Cronbach alfa katsayısı 0.94 ve müdüre, meslektaşlara, öğrencilere ve ailelere güven alt ölçeklerin güvenilirlik katsayıları ise sırasıyla 0.87, 0.93, 0.79, 0.95 olarak bulunmuştur. Ayrıca 26 maddelik iş birliği ölçeğin bütünü için Cronbach alfa katsayısı 0.91 ve müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği alt ölçeklerin güvenilirlik katsayıları ise sırasıyla 0.84, 0.92, 0.88 olarak bulunmuştur.
Araştırmada elde edilen veriler IBM SPSS 25 paket programı aracılığıyla test edilmiştir. Araştırmanın güven düzeyi %95 olarak değerlendirilmiştir.
Tablo 1: Örgütsel güven ve iş birliğine ilişkin tanımlayıcı istatistikler
Tablo 1’de sınıf öğretmenlerinin örgütsel güven ve iş birliği yapma düzeylerine ilişkin tanımlayıcı istatistiklerden ortalama ve standart sapma değerleri gösterilmektedir. Tanımlayıcı istatistiklere göre sınıf öğretmenlerin müdüre olan güven düzeyi ortalamaları 2.462 ± 0.529, meslektaşlara olan güven düzeyi ortalamaları 1.909 ± 0.651, öğrencilere olan güven düzeyi ortalamaları 1.813 ± 0.593, ailelere olan güven düzeyi ortalamaları 1.853 ± 0.515, müdürlerle iş birliği düzey ortalamaları 2.746 ± 0.569, öğretmenlerle iş birliği düzey ortalamaları 1.965 ± 0.546, ailelerle iş birliği düzey ortalamaları 1.288 ± 0.502 olduğu gözlenmektedir.
Tablo 2: Örgütsel güven ile iş birliği arasındaki ilişki
Tablo 2’de sınıf öğretmenlerinin örgütsel güven ile iş birliği yapma düzeyleri arasındaki ilişkiyi gösteren korelasyon analizi sonuçları gösterilmektedir.
Sınıf öğretmenlerinin müdüre güven düzeyi ile müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri arasında pozitif yönde orta seviyede bir ilişki olduğu görülmektedir (p<0.05). Bu bulgu ışığında müdüre güven düzeyi arttıkça müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri artacaktır.
Sınıf öğretmenlerinin meslektaşlara güven düzeyi ile müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri arasında pozitif yönde orta seviyede bir ilişki olduğu görülmektedir. Bu bulgu ışığında meslektaşlara güven düzeyi arttıkça müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri artacaktır.
Sınıf öğretmenlerinin ailelere güven düzeyi ile müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri arasında istatistiksel olarak bir ilişki olmadığı görülmektedir (p>0.05). Bu bulgu ışığında ailelere güven düzeyi ile müdürlerle, öğretmenlerle ve ailelerle iş birliği yapma düzeyleri birbirine bağımlı değildir.
Tablo 3: Müdürlerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon model özet sonuçları
Tablo 3’de müdürlerle iş birliği bağımlı ve müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model özet sonuçları gösterilmektedir. Analiz bulgularına göre müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri müdürlerle iş birliği yapma düzeyindeki değişimin %48.7’sini açıkladığı görülmektedir.
Tablo 4: Müdürlerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon analiz sonuçları
Tablo 4’de müdürlerle iş birliği bağımlı ve müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model analiz sonuçları gösterilmektedir. Test sonuçlarına göre müdürlere ve öğrencilere güven düzeylerine ilişkin katsayılar istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir (p<0.05). Bu bulgu ışığında müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri müdürlerle iş birliği yapma düzeylerinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu görülmektedir.
Tablo 5: Öğretmenlerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon model özet sonuçları
Tablo 5’de öğretmenlerle iş birliği bağımlı ve meslektaşlara ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model özet sonuçları gösterilmektedir. Analiz bulgularına göre meslektaşlara ve öğrencilere güven düzeyleri öğretmenlerle iş birliği yapma düzeyindeki değişimin %57.4’ünü açıkladığı görülmektedir.
Tablo 6: Öğretmenlerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon analiz sonuçları
Tablo 6’da öğretmenlerle iş birliği bağımlı ve meslektaşlara ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model analiz sonuçları gösterilmektedir. Test sonuçlarına göre meslektaşlara ve öğrencilere güven düzeylerine ilişkin katsayılar istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir (p<0.05). Bu bulgu ışığında meslektaşlara ve öğrencilere güven düzeyleri öğretmenlerle iş birliği yapma düzeylerinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu görülmektedir.
Tablo 7: Ailelerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon model özet sonuçları
Tablo 7’de ailelerle iş birliği bağımlı ve müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model özet sonuçları gösterilmektedir. Analiz bulgularına göre müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri ailelerle iş birliği yapma düzeyindeki değişimin %15.7’sini açıkladığı görülmektedir.
Tablo 8: Ailelerle iş birliğine ilişkin kurulan çoklu regresyon analiz sonuçları
Tablo 8’de ailelerle iş birliği bağımlı ve müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon model analiz sonuçları gösterilmektedir. Test sonuçlarına göre müdürlere ve öğrencilere güven düzeylerine ilişkin katsayılar istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir (p>0.05). Bu bulgu ışığında müdürlere ve öğrencilere güven düzeyleri ailelerle iş birliği yapma düzeylerinin anlamlı birer yordayıcısı olmadığı görülmektedir.