5 Soruda İstatistik Şirketleri

İstatistik şirketleri, araştırmacıların elde ettiği verileri analiz etmek için başvurduğu biricik kurumlar olarak karşımıza çıkıyor. Bilimsel araştırmalar için toplanan veri sayısı, çalışma alanları ile paralel biçimde muazzam bir artış gösteriyor. Hali ile verilerini istatistik şirketlerinin eline teslim eden her araştırmacının dikkat etmesi gereken bazı hususlar da kendiliğinden gelişiyor.

Bu yazımızda, istatistik şirketlerinin sahip olması gereken özelikler ve bu kurumlara analiz yaptıran herkesin dikkat etmesi şart olan konular üzerinde duracağız.

Bir söyleşi tadındaki makalemize sorular eşliğinde devam edelim. Toplam 5 soruda, herkesin zihnindeki sorulara ışık tutmayı umuyoruz.

Kuşkusuz her araştırmacının verisi çok kıymetli ve en doğru istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak, en doğru şekilde analiz edilmeyi hak ediyor.

Peki çalıştığımız istatistik şirketinde bu branşta eğitim almamış birisinin verilerinizi analiz etmesini ister misiniz?

Ya da bir öğrencinin istatistikle ilgili Youtube videolarına bakarak verileriniz için uygun tekniği seçmesini?

Bu sorulara cevabınız evet ise, dişiniz ağrıdığında hemşireye, arabanız arıza yaptığında oto yıkamacısına başvurabilirsiniz 🙂

Elbette, her işin kendine özgü bir uzmanlığı var ve çalıştığınız istatistik şirketinde de hali ile istatistikçiler olmalı.

En azından lisans mezunu, tercihen lisansüstü eğitimini tamamlamış ve tecrübeli bir kadronun yer aldığı kurumu tercih etmeniz beklenir.

Ancak başvurulacak en doğru şirket, bu işi akademik düzeyde sürdüren istatistik branşında görevli akademisyenlerin yer aldığı şirkettir.

Maalesef ülkemizde sırf maddi kaygılar sebebi ile sadece bir site düzeyinde faaliyet gösteren ve birkaç Google reklamı ile piyasadan iş almaya çalışan özde değil, sözde istatistik siteleri var.

Bu sitelerde çalışan personel konusunda son derece dikkatli ve uyanık olunmasının, verilerinizin iyiliği için şart olduğunu düşünüyoruz.

Hatta çalıştığınız kurum/kişilerin istatistik literatürüne hakim olması ve bu alanla ilgili makale/yayın vb. eserler ortaya koyması da önemli bir husus.

Analizlerinizi yapan kişilerin SPSS, Stata, R, Minitab, Eviews gibi onlarca analiz programını maharetle kullanıp kullanmadığına da özellikle dikkat etmenizi öneriyoruz.

Şimdi bu soruya hemen bir örnekle başlayalım.

Farz edelim, sucuklu kuru fasulye pişirmek için markete gidiyorsunuz.

Markete gittiğinizde bir kilo kuru fasulye satın aldınız ve eve geldiniz.

Eve gelir gelmez bir kangal sucuk almayı unuttuğunuzu fark edip markete geri gidiyor ve kasiyere sucuklu kuru fasulye pişirmek için gerekli olan bir kangal sucuğu almayı unuttuğunuzu fark ediyorsunuz.

Market size bu kangal sucuğu ücretsiz verir mi?

Elbette vermez!

İşte aynı durum istatistiksel analiz süreçleri için de geçerli.

Çünkü istatistik şirketleri size belirli miktarda bir analiz için fiyat sunar. Örneğin; raporunuzda 50 adet analiz varsa ayrı, 200 adet analiz varsa ayrı bir ücret talep edecektir.

Tabi, analizin türü de bu noktada önemli. Nasıl ki bir kilo muz ile bir kilo soğan arasında miktar aynı olmasına rağmen fiyat farkı varsa, burada da böyle bir farkın oluşmasından daha doğal bir durum olamaz.

Dolayısı ile kullanılan analiz adedinin yanı sıra, uygulanacak analiz türleri de fiyatlandırma konusunda en belirleyici noktaların başında geliyor.

Farz edelim; belirli sayıda ve belirli türde bir analiz miktarı konusunda anlaşma sağlandı.

Anlaşılan analizin üzerine yeni analizlerin istenmesi de ek analiz sürecini doğuracaktır.

Şimdi siz örneğin 20 analiz içeren bir rapora ek olarak yeni analizler istediğiniz takdirde, istatistik şirketinin de bu ek analiz fiyatını istemesi, tıpkı marketteki gibi, son derece normaldir.

Ancak biz İstmer olarak bu noktada istatistik şirketlerinin daha toleranslı davranması gerektiğini düşünüyoruz.

İstatistiksel analiz yaptırmak isteyen araştırmacıların ek analiz taleplerine, tıpkı İstmer’de olduğu gibi, belirli bir oranda (%50) ücretsiz destek sunulması yerinde olacaktır.

Kuşkusuz bu noktada insiyatif istatistik şirketine aittir ve ek analizler için ek ücret talebi istenmesi de yanlış değildir.

Özellikle lisansüstü öğrencilerin araştırmada belirlenen hipotezlere ek olarak danışmanlar tarafından talep edilen noktalarda yeni analizlerin yapılmasını istemesi olağan bir durumdur ve bir ölçüde ücretsiz destek sağlanması da istatistik bilimi için uygun bir davranış olacaktır.

İstatistiksel analiz sürecine başlamadan önce, çalışmanızla ilgili bazı bilgileri eksiksiz olarak sunmakta fayda var.

Peki nedir bu bilgiler?

Hemen sıralayalım:

• Çalışmanız dönük araştırma soruları/hipotezleri
• Çalışmanızda kullandığınız değişkenler hakkında bilgiler
• Ölçek veya anket formları ile çalıştıysanız, bu formların pdf/word hali
• Ölçek veya anket formları ile çalıştıysanız ters kodlanmış maddeler ve boyutlara ilişkin bilgiler
• Analiz raporuna ilişkin tabloların hangi formatta hazırlanacağını göstermek üzere örnek bir çalışma
• Veri setinizin bir bölümünün ham değerler şeklinde SPSS ya da Excel dosyası

Bu bilgilerin bir ya da birkaçının eksik olması, istatistik şirketlerinin verilerinizi nasıl analiz etmesi gerektiği noktasında büyük sorunlar yaratabilir.

En iyisi, verilerinize istediğiniz şekilde analizlerin uygulanabilmesi için gerekli tüm doneleri eksiksiz sunmak!

Ödeme konusu son derece hassas ve araştırmacıların bu noktada kaygı duyması da bize göre son derece doğal.

İstatistik şirketlerinin bu noktada iki tür ödeme sistemine başvurduğunu görüyoruz:

• Analiz tamamlanmadan önce ödemenin bir kısmının veya tamamının alınması
• Analiz tamamlandıktan sonra ödemenin gerçekleştirilmesi

İSTMER olarak bu noktada analiz tamamlanmadan ödeme almıyoruz.

Ancak diğer istatistik şirketlerinin bu konuda bazı endişeler taşıyarak ödemenin bir kısmını ya da tamamını tahsil ettiğine de şahit oluyoruz.

Araştırmacı ile istatistik şirketi arasındaki güven ilişkisine bağlı olarak ödeme konusu farklı şekillerde çözümlenebilir.

Ülkemizdeki sözde istatistik sitelerinde yaşanan enflasyon ve buna bağlı yaşanan dolandırıcılık/sahtekarlıklara bağlı olarak, ödemenin rapor hazırlanmadan yapılmasının, özellikle araştırmacına tarafında büyük risk barındırdığını düşünüyoruz.

Herhangi bir kurumsallığa/istatistiksel yetkinliğe sahip olmayan istatistik sitelerine yaptığınız ödemelerin boşa gitme ihtimalini göz önünde bulundurmanızı, şiddetle tavsiye ediyoruz!

Analiz raporunuz hazırlandı ve önünüze birtakım tablolar sunuldu.

Yorumları da okudunuz ve sormak istediğiniz bazı noktaların olduğunu fark ettiniz.

Hiç tereddütsüz, istatistik şirketi bu konuda size kayıtsız şartsız destek olmak durumundadır.

Araştırmacılar, mümkünse sorularını toplu biçimde veya birkaç parça halinde istatistik şirketlerine iletebilir.

Analizleri gerçekleştiren uzman birebir bu soruları yanıtlandırarak, araştırmacının zihninde hiçbir tereddüt bırakmayacak şekilde gereken bilgileri sunmalıdır.

Ancak bazı istatistik sitelerinde analiz sonrası telefonlara yanıt verilmediğine şahit oluyoruz.

İSTMER olarak analiz bitiminde akademik istatistikçilerimizin desteği ile araştırmacılarımınzın tüm sorularına her zaman yanıt vermeye hazırız.

Tüm istatistik şirketlerinin de aynı şekilde aklınıza takılan sorulara yanıt vermesi hem ahlaki hem de hukuksal bir ödevdir.

Bu yazımızda istatistik şirketleri ile ilgili dikkat etmemiz gereken 5 kritik soru üzerinde durduk ve bu sorulara bilimsel/etik değerler ışığında yanıt vermeye çalıştık.

Son söz olarak, araştırmacıların istatistik şirketi seçerken çok çok çok dikkatli olmasını ve hakiki akademik istatistikçilerle çalışmasını şiddetle tavsiye ediyoruz.

Aksi halde reddedilen makaleler ya da savunmada bırakılan tezler gibi tatsız sonuçlarla karşılaşmanız muhtemeldir!