HEMŞİRELERİN ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEK İLE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE İŞ TATMİNİN ARACILIK ETKİSİ
Bu çalışma, bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin örgütsel destek algılarının işlerinden ayrılma niyetlerini nasıl etkilediği ve iş tatminlerinin bu ilişki üzerindeki etkisinin nasıl ve ne yönde olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Hemşirelerin örgütsel destek algılarını ölçmek için Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği, işten ayrılma niyetlerini ölçmek için İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği ve iş tatmin düzeylerini ölçmek için İş Tatmini Ölçeği kullanılmıştır.
İstatistiksel analiz aşamasında algılanan örgütsel destek, iş tatmini ve işten ayrılma niyet değişkenlerinin ortalama puanları hesaplanmış ve tanımlayıcı istatistiklerden ortalama (Ort), standart sapma (SS), minimum (Min) ve maksimum (Maks) değerleri birlikte verilmiştir.
Ortalama puanları hesaplanan değişkenlerin normal dağılıma uygunlukları Kolmogorov-Smirnov testi ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmeye göre, algılanan örgütsel destek, iş tatmini ve işten ayrılma niyet ölçüm puanları normal dağılıma uygun olduğu görülmüştür (p>0.05).
Bu bulgu ışığında, iki nicel değişken arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Korelasyon testi kullanılmıştır. Sonraki aşamada algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide iş tatminin aracılık etkisi olup olmadığı incelenmiştir.
Bu aşamada algılanan örgütsel bağlılık ve iş tatmini bağımsız ve işten ayrılma niyeti bağımlı değişken olarak kullanıldığı iki ayrı basit doğrusal regresyon modeli uygulanmıştır.
Analiz sonuçlarına göre, ilk modelde algılanan örgütsel destek ölçüm puanlarına ait katsayı anlamlı ve ikinci modelde iş tatmini ölçüm puanlarına ait katsayı anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca algılanan örgütsel destek bağımsız ve iş tatmini bağımlı değişken olarak kullanıldığı basit doğrusal regresyon modeli kurulmuştur.
Model sonuçlarına göre, algılanan örgütsel destek ölçüm puanlarına ait katsayı anlamlı olduğu görülmüştür (p<0.05). Son aşamada ise algılanan örgütsel destek ve iş tatmini bağımsız ve işten ayrılma niyeti bağımlı değişken olarak kullanıldığı çoklu doğrusal model sonuçları incelenmiştir. Analizler IBM SPSS programının 22. sürümü kullanılarak hazırlanmıştır.
Tablo 1: Değişkenlerin tanımlayıcı istatistikleri
Tablo 1’de araştırmaya katılan hemşirelerin algılanan örgütsel destek, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ölçüm puanlarına ait tanımlayıcı istatistiklerden ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri gösterilmektedir.
Tanımlayıcı istatistik bulgularına göre, hemşirelerin algılanan örgütsel destek puan ortalamaları 3.465 ± 0.672, iş tatmini puan ortalamaları 3.217 ± 0.890, işten ayrılma niyet puan ortalamaları 2.976 ± 0.741 olduğu görülmektedir.
Sonuçlar değerlendirildiğinde, hemşirelerin algılanan örgütsel destek, iş tatmini ve işten ayrılma niyetlerinin orta düzeyde olduğu görülmektedir.
Tablo 2: Değişkenlerin aralarındaki ilişki sonuçları
Tablo 2’de araştırmaya katılan hemşirelerin algılanan örgütsel destek, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ölçüm puanları arasındaki ilişkileri gösteren Pearson Korelasyon testi sonuçları gösterilmektedir.
Test bulgularına göre, hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları ile iş tatmin ölçüm puanları arasında (r=0.512, p<0.05) pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki olduğu görülmektedir. Bu bulguya göre, hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları arttıkça iş tatmin ölçüm puanları artacaktır.
Ayrıca hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları ile işten ayrılma niyet ölçüm puanları arasında (r=-0.379, p<0.05) negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki vardır.
Bu bulguya göre, hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları arttıkça işten ayrılma niyet ölçüm puanları azalacaktır. Bir diğer bulgu ise, hemşirelerin iş tatmin ölçüm puanları ile işten ayrılma niyet ölçüm puanları arasında (r=-0.457, p<0.05) negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunmaktadır.
Bu bulgu ışığında, hemşirelerin iş tatmin ölçüm puanları arttıkça işten ayrılma niyet ölçüm puanları azalacaktır. Sonuçlar değerlendirildiğinde, hemşirelerin algılanan örgütsel destek ile iş tatmin düzeylerini artıracak aksiyon kararların alınması işten ayrılma niyetlerini azaltacaktır.
Tablo 3: Basit doğrusal regresyon analizi sonuçları – (Model-1)
Tablo 3’de araştırmaya katılan hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları bağımsız ve işten ayrılma niyet ölçüm puanları bağımlı değişken olarak kullanıldığı basit doğrusal regresyon analiz sonuçları gösterilmektedir. Test bulgularına göre işten ayrılma niyet ölçüm puanları üzerinde algılanan örgütsel destek ölçüm puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir (p<0.05).
Bu bulgu ışığında, algılanan örgütsel destek ölçüm puanları bir birim arttığında işten ayrılma niyet ölçüm puanları üzerinde 0.689’luk bir azalışa sebep olacaktır.
Tablo 4: Basit doğrusal regresyon analizi sonuçları
Tablo 4’de araştırmaya katılan hemşirelerin algılanan örgütsel destek ölçüm puanları bağımsız ve iş tatmini ölçüm puanları bağımlı değişken olarak kullanıldığı basit doğrusal regresyon analiz sonuçları gösterilmektedir.
Test bulgularına göre iş tatmini ölçüm puanları üzerinde algılanan örgütsel destek ölçüm puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi bulunmaktadır (p<0.05). Bu bulgu ışığında, algılanan örgütsel destek ölçüm puanları bir birim arttığında iş tatmini ölçüm puanları üzerinde 0.761’lik bir artışa sebep olacaktır.
Tablo 5: Basit doğrusal regresyon analizi sonuçları (Model-3)
Tablo 5’de araştırmaya katılan hemşirelerin iş tatmini ölçüm puanları bağımsız ve işten ayrılma niyet ölçüm puanları bağımlı değişken olarak kullanıldığı basit doğrusal regresyon analiz sonuçları gösterilmektedir. Test bulgularına göre işten ayrılma niyet ölçüm puanları üzerinde iş tatmini ölçüm puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi vardır (p<0.05).
Bu bulgu ışığında, iş tatmini ölçüm puanları bir birim arttığında işten ayrılma niyet ölçüm puanları üzerinde 0.798’lik bir azalışa sebep olacaktır.
Tablo 6: Çoklu doğrusal regresyon analizi aracılık sonuçları
Tablo 6’da algılanan örgütsel destek bağımsız ve işten ayrılma niyet bağımlı değişken olarak kullanılan basit doğrusal regresyon modeline iş tatmini ölçüm puanları bağımsız değişken olarak eklendiğinde iş tatmini ölçüm puanlarının aracılık etki durumu çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları ile incelenmiştir.
İncelenen sonuçlara göre, iş tatmini bağımsız değişken olarak eklendiğinde algılanan örgütsel destek ölçüm puanlarına ait katsayı istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Ayrıca iş tatmini ölçüm puanlarına ait katsayı negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Bu bulgular ışığında, iş tatmini ölçüm puanlarının algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide kısmi bir aracılık etkisinin olduğu görülmektedir.